BÀI MỚI

Một số ảo tưởng của Truyền Thông trên Facebook

By https://www.voanhvan.top/ - 26/7/16
( Do yêu cầu từ một số người bạn, tôi sẽ viết vài số về các thủ thuật kiếm ăn trên Facebook - chỉ với góc nhìn của tôi nên chắc chắn là sẽ thiếu sót và phiến diện - Nhưng tôi tin như vậy cũng đủ giúp các bạn một chút kinh nghiệm để có thể làm các việc sau: kinh doanh trên facebook, xây dựng thương hiệu trên facebook, xử lý khủng hoảng trên facebook.
Rất mong được đóng góp thêm thông tin từ các cao thủ.


> VÀ Nếu các bạn thấy nội dung này quan trọng, hãy share, like... để tôi có thêm động lực viết tiếp nhé ! )

Tôi là một trong những người dùng Facebook đầu tiên ở Việt Nam - Đã từng xây dựng những Fanpage trong top 1 đầu tiên ở Việt Nam (từ năm 2009). Suốt gần gần chục năm Facebook làm mưa làm gió tại Việt Nam tôi đã nghiên cứu một cách nghiêm túc việc dùng Facebook để kinh doanh hay phát triển thương hiệu (cũng như xử lý khủng hoảng). Và tôi hy vọng sẽ chia sẻ hết với các bạn những gì tôi đã biết ! Bắt đầu từ những bài viết này.
Bài đầu tiên này sẽ là Tổng quan nhất về Facebook.

CHƯƠNG 1 - SỨC MẠNH CỦA MẠNG XÃ HỘI (FACEBOOK ; Youtube)

Chương này thì chả cần nói nhiều :)
Facebook giờ đã trở thành vũ khí "nguy hiểm" nhất thế giới, trở thành công cụ: phát tán thông điệp, tìm kiếm thông tin, xử lý khủng hoảng.
Theo anh Thanh Sơn - một người bạn của tôi, Chuyên gia xử lý khủng hoảng của các thương hiệu lớn tại Việt Nam : Thì đa số khủng hoảng hiện trên thế giới cũng như tại Việt Nam ở thời điểm gần đây đều xuất phát từ Mạng Xã Hội.
( Chúng ta sẽ dành riêng 1 kỳ về xử lý khủng hoảng Online sau nhé ! )
Facebook đã trở Mạng xã hội thứ 1 thế giới. Không ai dám phủ nhận.
Và Facebook sẽ trở thành một nơi lưu trữ tài khoản + mối quan hệ lớn nhất thế giới - trong ít ra 5 năm tới.
Có câu chuyện thế này, trước kia một số nhà làm sản phẩm Online Việt Nam suốt ngày khoe có được hàng ngàn thành viên, hàng triệu thành viên - nhưng giờ đây khi Facebook đã bá chủ thị trường, hệ thống tài khoản Facebook tích hợp để có thể trở thành thành viên của bất kỳ diễn đàn, website nào... thì việc đếm thành viên (user) trở nên không còn giá trị. Mà đổi lại, là cuộc chơi tranh dành "lĩnh vực hẹp" (cộng đồng hẹp có đặc thù riêng), hay tranh dành phương tiện giao tiếp (OTT, chat..) .
Những cuộc đua về số lượng user đều trở thành phù phiếm - Đó là lý do mà các mạng xã hội Việt nam như Go.vn ; ZingMe ; Banbe.net đã chết.
Còn mạng xã hội thứ 2 lớn nhất TG là gì? > Đó là youtube. Tôi sẽ có bài viết về Youtube khoảng Kỳ 5 (sau khi đã tìm hiểu kỹ về thằng Facebook đã )
Có một điều cơ bản mà bạn dễ dàng nhận thấy, đó là Facebook đã thay đổi phương thức Truyền Thông:
- Trước kia Facebook lấy nguồn từ các tin báo chính thống
- Giờ các tin báo hot nhất của các báo Chính thống lại ăn nhờ ở đậu nhờ Facebook. Các báo online giờ có một đội ngũ lê la các Fanpage nổi tiếng, các group hội nhóm sôi động... để tìm kiếm tin HOT.
Nếu facebook là một Quốc Gia - thì sẽ là 1 Quốc gia đông thứ 3 thế giới !
----
Đại khái thế - Cơn lốc Facebook sẽ còn tác động lớn đến xã hội, và nếu bạn là 1 nhà kinh doanh, là 1 người hoạt động xã hội, là một người cần có thương hiệu cá nhân, thì :
... Đừng mất công tự hỏi: "Ta có nên sử dụng Facebook để phát triển thương hiệu hay kinh doanh không nhỉ?"
... Mà hãy hỏi "Ta sẽ dùng Facebook THẾ NÀO ? "
----
Việc dùng Facebook nói thế thôi, chứ không đơn giản.
Giờ nhà nhà dùng facebook, người người dùng facebook, và dĩ nhiên - khi bạn cần Facebook thì sẽ có hàng ngàn kiểu Kinh Doanh Ăn Theo nở rộ.
Tôi sẽ giúp bạn con đường đi - có thể con đường đó không phải là con đường tốt nhất, hiệu quả nhất (vì mỗi một nhu cầu, một sản phẩm đều có 1 cách làm khác nhau), nhưng có thể nó sẽ giúp bạn giảm thiểu được những thứ phù phiếm, rủi ro...

CHƯƠNG 2 - CÁC ẢO TƯỞNG CỦA FACEBOOK
Sau đâu là một số vấn đề mà nhiều người đã mắc phải (sẽ liên tục cập nhật)

+ "TẠO FANPAGE NGAY ĐI, BẠN SẼ BÁN ĐƯỢC HÀNG NHANH THÔI !!!"

Cách đây một vài năm nở rộ việc mua bán like Fanpage. Nhiều người ảo tưởng rằng cứ tạo được Fanpage có nhiều like là sẽ phát tán được thông điệp một cách dễ dàng hơn, có nhiều người theo thương hiệu hơn...
Và trên thực tế thì có nhiều Fanpage lập ra đạt được các con số khủng như hàng trăm ngàn, thậm chí hàng triệu like (lượt người theo dõi) - Dĩ nhiên tiền chui vào túi các bác bán Fan tương đối dầy - NHƯNG thực tế thì mỗi bài post lại lèo tèo vài like... Và dỹ nhiên là mục đích truyền thông của bạn chẳng bao giờ đạt được hiệu quả tốt.
Ví dụ: https://www.facebook.com/maritimebankvietnam?fref=ts Fanpge của Maritime Bank

Toàn fanpage trên 100.000 fan > nhưng mỗi bài đăng đều có lượng quan tâm , tương tác quá thấp, vài like, thậm chí đa số không có cái nào comment. 

Điều nào khiến tình trạng như vậy? Có 2 trường hợp chính: 
1) Doanh nghiệp bị lừa mua phải Like ảo: Khi các doanh nghiệp bị các nhà làm Online Marketing dụ khị làm Fanpage, họ bị choáng vì các con số like - và cứ nghĩ rằng cứ có 100.000 like là có được 100.000 Fan ủng hộ mình. 
Nhầm !!! Các nhà bán like Fanpage có hàng đống kỹ năng để tạo ra like ảo cho bạn: tạo app, bẫy like từ những người chả quan tâm gì đến thương hiệu hay sản phẩm của bạn.

2) Kể cả khi ta có được ban đầu 1 lượng Fan like Fanpage của ta nhiệt tình - rất nhiều người like và comment, nhưng việc duy trì Fanpage bằng những nội dung kém chất lượng cũng khiến cho người dùng dần dần quay lưng với Fanpage. Và đến một ngày nào đó kể cả Fanpage có 100.000 hay 1 triệu Fan đi nữa thì những post của bạn trên đấy chẳng đến được với họ > chỉ vì nội dung kém của bạn ! 
(Đây là công thức LỌC thông tin mà Facebook đã phải làm để giúp người dùng lọc những thông tin mà họ "có thể không quan tâm" > cái này tôi cũng sẽ đề cập đến trong bài : CÁCH TẠO FANPAGE HIỆU QUẢ CHO DOANH NGHIỆP ) 

Bộ LỌC nội dung của Facebook nó có 1 khái niệm trong đó, đấy là Reach: Reach nói nôm na là bộ lọc để giúp cho chính người dùng của bạn. Nếu Fanpage của bạn có 1 triệu lượt like - Reach là 2% thì chỉ 2% trong số đó nhìn được nội dung của bạn post một cách cơ bản > thậm chí con số này Facebook đang đưa về dưới 1% (còn lại muốn được nhiều người nhìn thấy thì bạn phải CHI THÊM TIỀN quảng cáo ra) 


Tuy nhiên vẫn có một số Fanpage được chăm sóc kỹ càng nội dung nên lượt cộng đồng xem được bài tương đối nhiều. 
(Tôi sẽ nói thêm về kỹ năng tăng Reach trên Fanpage ở bài sau) 

Đây là biểu đồ về Reach của Facebook - chỉ số Reach đang bị càng ngày càng giảm: 


>> BÀI HỌC: nếu tạo 1 fanpage hiệu quả, bạn phải có những kỹ năng tối thiểu sau:
- Cách tạo lượng Fan cơ bản thật hiệu quả (mua like, hay chạy app, hay đi lên từ content ban đầu... cũng phải biết cách)
- Cách tạo nội dung hiệu quả : giữ chân người dùng, tăng reach
- Cách vừa post nội dung, vừa chèn thông điệp thương hiệu một cách khéo léo.  

-----
+ "ĐĂNG QUẢNG CÁO TRÊN CÁC FANPAGE NỔI TIẾNG ĐI, SẼ ĐƯỢC NHIỀU NGƯỜI BIẾT ĐẾN !!!"

Doanh nghiệp hiện nay đã bắt đầu quan tâm đến Social Media (truyền thông mạng xã hội). Và có rất nhiều Doanh Nghiệp bắt đầu làm các sản phẩm nội dung để lan truyền, sau đó bắt đầu đi thuê lan truyền trên các kênh có nhiều thành viên trên Facebook.
Và một trong những lỗi cơ bản mà các Doanh Nghiệp khi triển khai là cứ giao cho các "chuyên gia truyền thông" post lên các Fanpage khủng - và cứ nghĩ là với 1 fanpage khủng như thế kia, thì lượng người biết được bài post của mình sẽ nhiều lắm!

Tôi có được một bản báo giá về mỗi post đăng trên các Fanpage nổi tiếng: kiểu Trấn Thành, Khởi My... :
Giá trung bình khoảng 10 > 20 triệu / post. Không nhỏ phải không? 

Nhưng thực tế thế nào?

Một ví dụ điển hình trên Fanpage Trấn Thành (chú ý rằng Trấn Thành mỗi post của anh ấy kể cả nói chuyện ngoáy mũi hay post 1 cái ảnh thì được khoảng 100.000 like là bình thường), nhưng 1 post dạng quảng cáo trên page Trấn Thành chỉ đạt được 1/100 hiệu quả .
10.000 lượt like nhưng hãy để ý, video này cũng chả ai xem nhiều, vì trong 10.000 lượt like ấy thì tôi cam đoan lượt xem hết video chỉ khoảng 1/10.

Và chưa kể các comment ở dưới chả liên quan mẹ gì đến chủ đề post:

Xem từ file gốc thì cái video này được post lên rất nhiều fanpage khủng nhưng tổng lượt xem thì quá lèo tèo: https://www.youtube.com/watch?v=W4kAeR58Uug&feature=youtu.be

>> BÀI HỌC: Đừng làm truyền thông Online một cách đốt tiền máy móc ! Đừng làm chỉ vì thấy cần làm !!!
Nếu bạn muốn làm thực sự hiệu quả, thì hãy tìm chuyên gia để tư vấn trước tiên. Và đừng tham rẻ vì với truyền thông nó không như với mua táo: Táo rẻ thì bạn vẫn được ăn táo - truyền thông rẻ thì bạn sẽ chỉ làm hỏng thương hiệu. 
Và quan trọng nhất là phải biết cách kiểm soát kết quả. 

-----

+" TẠO NỘI DUNG VIRAL ĐI, TỐN ÍT TIỀN VÀ HIỆU QUẢ LẮM !!!"

Giống như cái ví dụ của tôi về cái video được gọi là "Viral Video" của Microsoft Mobile Vietnam > chi bộn tiền mà lượt xem lèo tèo ấy !
Có một sự thật là hiện nay các Doanh Nghiệp, hay các nhà quảng cáo đang bị sốt lên cái từ VIRAL VIDEO : nghĩa là 1 video được lan truyền cộng đồng.

Vì trên thực tế có rất nhiều thương hiệu được bùng nổ nhờ LAN TRUYỀN nội dung từ cộng đồng (dưới dạng Video, ảnh, bài viết...) - Cái này chuyên môn gọi là Viral Marketing - Đặc điểm của Viral Marketing là tạo ra 1 sản phẩm và tạo hiệu ứng với cộng đồng, biến cộng đồng thành chính công cụ phát tán, từ đó Sản phẩm sẽ phát tán theo cấp số nhân trong cộng đồng.
Viral Marketing có thể bỏ ra chi phí ít nhưng được hiệu quả rất cao

Và bởi vậy người người đổ xô đi làm Viral content, Viral video...

Nhưng cũng có một số lượng - không hề nhỏ - người ta không phân biệt được giữa 1 video gọi là "1 TVC quảng cáo" với cả 1 "Viral Video". Hãy nhìn một số video của các Doanh Nghiệp Việt Nam hiện nay ( ví dụ: https://www.youtube.com/watch?v=W4kAeR58Uug&feature=youtu.be ) Xem xong chẳng muốn phát tán cho ai - thì làm sao gọi được là Viral Video. Số view kia phần lớn là ép buộc bởi những post rải khắp các Fanpage khủng (như ở trên có nói) .

Và nhiều người, nhiều Doanh Nghiệp cứ nghĩ rằng làm ra được 1 video rất hoành tráng, rồi chi một đống tiền đẩy trên các Fanpage khủng thì sẽ Viral :))

Nhầm TO ! Vì Viral content nó không đơn giản vậy.

Viral content là sản phẩm của Viral Marketing, mà Viral Marketing giờ nó đã trở thành 1 chuyên môn Cao của Online Marketing.
Bạn hãy học cách tạo ra 1 sản phẩm để được nhiều người chia sẻ (không cần biết chia sẻ vì gì, chỉ cần làm cho nhiều người chia sẻ thì đó chính là 1 con virus rồi : bản chất virus là biến cộng đồng thành công cụ truyền tải giúp bạn mà)

Và nếu con virus đó có chứa đựng thông điệp: thì nó sẽ thành 1 sản phẩm Viral Marketing.

Suốt 5 năm vừa rồi, tôi đã nghiên cứu rất nhiều về VIRAL MARKETING, Tôi đã từng thử hàng trăm nội dung trên youtube, ảnh, bài viết text... và nhận ra một điều là nếu bạn muốn có được hiệu quả cao để có thể giải quyết các vấn đề liên quan tới Fanpage trên, cũng như muốn phát tán được thông điệp truyền thông một cách TIẾT KIỆM, hoặc muốn BÙNG NỔ thương hiệu, thì hãy tìm cách làm sao để cộng đồng sướng - và sướng chưa đủ, họ phải chia sẻ (share) nội dung của bạn.

Viral có thể là Video, ảnh, và bài viết dạng text: 
Một ví dụ của tôi về Viral content dạng text : https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10152834328157141

(Cái chủ đề Viral marketing này tôi đặc biệt yêu thích, và sẽ có những bài phân tích cụ thể tới các bạn về VIRAL MARKETING - vì viral marketing chính là chìa khoá của truyền thông mạng xã hội - hy vọng sẽ giúp các bạn có được NHẬN THỨC cơ bản về Viral, và Công Thức cơ bản để tạo ra 1 nội dung Viral lan truyền)

>> TÓM LẠI: Hãy tìm cách hiểu cộng đồng đang quan tâm gì và thuyết phục cộng đồng, trước khi muốn họ lan truyền.
Và phải biết cách THUYẾT PHỤC NGƯỜI XEM, khiến họ chú ý, thích thú > và lan truyền >> Đó là chìa khoá của Truyền Thông 

Kỳ 2: Cơ chế hoạt động của Facebook

Có rất nhiều bài phân tích về Facebook rất chi tiết và hay ho rồi. Tôi sẽ không đi vào con đường đó nữa, chỉ là chắt lọc lại những thứ cơ bản nhất - những thứ mà bạn sẽ cần khi SỐNG trên Facebook mà thôi

THẾ MẠNH CỦA FACEBOOK

Nhiều người cho rằng Facebook mạnh NHỜ công nghệ, nhờ có lượng thành viên đông đảo làm nền tảng.
Thực ra không hoàn toàn phải vậy, Facebook mạnh bởi một vũ khí rất quan trọng: LỌC THÔNG TIN.

Bài học nhãn tiền khi Facebook đối đầu với Yahoo và hạ đo ván Yahoo - Đó là khi vào Yahoo, bạn post cái gì thì tất cả bạn bè trong list friend của bạn đều thấy được hết !
Điều này tưởng chừng như hay ho, nhưng hãy tưởng tượng nếu hiện tại bạn có 1000 friend, sáng ra mỗi người post 1 status... thì lúc đó bạn sẽ thần kinh mẹ nó mất khi xem hết ngần đấy cái.

Facebook phân tích rất kỹ: MỐI QUAN TÂM của mỗi người chỉ có giới hạn. Và đã giúp bạn không phải bị thần kinh bằng cách LỌC ra cho bạn:
- Ai thân với bạn nhất !
- Bạn thân với ai nhất !
Từ đó bạn sẽ ưu tiên nhận được những thông báo từ những người này.

Hãy tưởng tượng Facebook Nó GIỐNG HỆT với cuộc sống thực của bạn.
Trong cuộc sống thực của bạn có những vòng tròn quan hệ. Và với quỹ thời gian hạn hẹp của bạn, với trí nhớ của bạn... bạn chỉ có thể quan tâm đến một số lượng bạn bè hữu hạn.

> Tôi tạm gọi đó là BẠN BÈ THÂN : Là những người viết gì, nói gì bạn sẽ NGHE THẤY - và ngược lại, bạn làm người ta cũng biết !

>> Đó là VÒNG TRÒN GẦN với bạn nhất !


Facebook lọc ra cái VÒNG TRÒN GẦN này thế nào: 

- Dựa trên những tương tác thường xuyên của người đó với bạn.
- Dựa trên những bạn bè chung của bạn và người đó
- Dựa trên các hành động bạn làm với người đó: thời gian chat, tag người đó, thời gian xem ảnh người đó...

>> Nghĩa là bạn muốn nhận được thông báo của ai, hãy "tương tác" với người đó thật nhiều !!!
----
Cơ chế làm việc của 1 FAN PAGE Facebook cũng tương tự như vậy:
- Khi bạn thực sự quan tâm nhiều đến nội dung Fanpage đó (hành động quan tâm là Đọc, Comment, Like, share ) thì bạn mới có được một kết nối GẦN với Fanpage đó
> Đó là lý do có nhiều FAN PAGE có rất rất nhiều thành viên like nhưng rồi post nội dung không ai xem cả.

>> Nó giống hệt cuộc sống thực : Bạn sống ở làng có nhiều dân, nhưng nếu không ra "CHÀO HỎI" và chơi với người ta nhiều, thì khi nhà có đám thì chả ai đến chia vui hay chia buồn với bạn cả. 

Và công việc của 1 người làm quảng cáo hay thương hiệu trên Facebook : muốn có được nhiều người vào xem nội dung của bạn, hãy chịu khó TƯƠNG TÁC thật nhiều.

Nói cách khác, hãy làm cho mọi người TƯƠNG TÁC thật nhiều với bạn. Khi tương tác thì người ta sẽ tiến gần đến cái VÒNG TRÒN THÂN THIẾT. Và bạn nói gì thì nhiều người sẽ biết được.

Trên Facebook, những tương tác điển hình được xếp hạng như sau: Xem, Like, Comment, Share
Theo thứ tự tạo ra ảnh hưởng, thì Share đem lại hiệu quả lớn nhất !

Trên Facebook của chính tôi là một ví dụ: Cùng thời điểm, với lượng người follow tương tự, nội dung nào tôi post mà được share thì lượt like tăng đột biến ! Cái nào viết hay đến mấy mà không đủ động lực khiến người ta share, thì chỉ có ngần ấy view và like.

Những FANPAGE có được nhiều người trong VÒNG TRÒN THÂN THIẾT thì sẽ có lượng tiếp cận các nội dung nhiều hơn hẳn.